• Home |
  • Kennis |
  • Duurzame energie: afspraken over vestiging zakelijke rechten

Duurzame energie: afspraken over vestiging zakelijke rechten

Energie afspraken

Voor een toekomstbestendig buitengebied, waar meerdere functies naast elkaar bestaan, moeten partijen duidelijke afspraken maken. Denk daarbij aan grondeigenaren met wie afspraken moeten worden gemaakt over het gebruik van (een gedeelte van) hun grond. Maar ook de exploitanten van duurzame energieprojecten.

In een recente uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland over Windpark Blauw komt ook het belang van goede afspraken naar boven. In deze blog wordt deze uitspraak besproken en de verschillende momenten waarop afspraken over het gebruik van grond in het buitengebied aan de orde komt.

Casus Windpark Blauw

De initiatiefnemer en exploitant van Windpark Blauw, SwifterwinT, wil Windpark Blauw realiseren in Dronten en Lelystad. Windpark Blauw komt in het gebied waar al 74 windturbines staan, maar deze windturbines worden vervangen door 61 grotere windturbines met meer vermogen.

Oprichting vereniging

Ten behoeve van Windpark Blauw is de Vereniging SwifterwinT opgericht. Het doel achter oprichting van een vereniging is om (de bewoners van) het gebied te verenigen, te organiseren en draagvlak voor Windpark Blauw te creëren.

Overeenkomst tussen grondeigenaar en vereniging

Bewoners van het gebied waar de realisatie van Windpark Blauw gewenst is kunnen lid worden van Vereniging SwifterwinT. Zij sluiten een overeenkomst, waarin zij verklaren dat zij door ondertekening van die overeenkomst Windpark Blauw steunen. Ook verbinden leden zich aan de ontwikkeling en realisatie daarvan conform de in de overeenkomst opgenomen rechten en verplichtingen.

Verplichtingen leden van de vereniging

Ten aanzien van de verplichtingen zijn de leden akkoord gegaan met een (model)akte voor de vestiging van een recht van opstal en erfdienstbaarheden. Leden moeten op eerste verzoek, en binnen een gestelde termijn, de exploitant SwifterwinT onvoorwaardelijk medewerking verlenen aan het vestigen van de zakelijke rechten op hun gronden ten behoeve van Windpark Blauw.

Molenaarswoning en normen in activiteitenbesluit

De afstand van een van de windturbines van Windpark Blauw tot de woning van een van de grondeigenaren, we noemen hem Braber, maakt dat de normen voor geluid en slagschaduw zouden worden overschreden.

SwifterwinT wenst daarom dat de woning van Braber wordt aangemerkt als een zogenaamde molenaarswoning. De woning is dan onderdeel van de inrichting van het Windpark Blauw, zodat ter plaatse niet meer wordt getoetst of deze woning voldoet aan de betreffende normen in het Activiteitenbesluit.

Vaststellingsovereenkomst exploitant en grondeigenaar

Ruim een jaar nadat Braber de overeenkomst met Vereniging SwifterwinT is aangegaan, heeft hij met SwifterwinT overeenstemming bereikt over de voorwaarden waaronder hij zijn Woning ter beschikking stelt als molenaarwoning. Partijen sluiten daartoe een vaststellingsovereenkomst.

Vestigen opstalrecht en erfdienstbaarheden

SwifterwinT verzoekt Braber medio 2020 mee te werken aan de vestiging van de zakelijke rechten, zoals overeengekomen in de overeenkomst.

Partijen hebben discussie over de uitleg van de overeenkomst tot ontwikkeling van Windpark Blauw en bouw van windturbines. Reden voor Braber om geen medewerking te verlenen aan het vestigen van het opstalrecht en erfdienstbaarheden op zijn grond.

SwifterwinT vordert daarop in kort geding medewerking aan de vestiging van de benodigde zakelijke rechten.

Kort geding en vordering tot nakoming van overeenkomsten

De vordering van SwifterwinT tot nakoming door Braber van een overeenkomst, is in kort geding toewijsbaar indien voldoende aannemelijk is dat de bodemrechter die vordering zal toewijzen en indien van de eisende partij niet kan worden gevergd dat deze de uitkomst van een bodemprocedure afwacht.

Verandering van het project

De voorzieningenrechter oordeelt dat na het sluiten van de overeenkomst tussen de vereniging en Braber nadere invulling van het project plaatsgevonden heeft. Echter, na die tijd heeft Braber een vaststellingsovereenkomst gesloten met SwifterwinT, waarbij overeenstemming bereikt is over de wijze waarop SwifterwinT de windturbines voor Windpark Blauw nu wil laten plaatsen. Braber wordt aldus veroordeeld tot het meewerken aan het vestigen van het opstalrecht en erfdienstbaarheden op zijn grond.

Ontbreken van een milieubeoordeling

De voorzieningenrechter oordeelt daarbij dat het ontbreken van een milieubeoordeling voor het Activiteitenbesluit milieubeheer en de Activiteitenregeling milieubeheer buiten het bestek van dit kort geding valt.

Les voor de praktijk

Als partijen afspraken maken, is het goed die schriftelijk vast te leggen. Ook als dat in verschillende stadia van het onderhandelingsproces gebeurt en er al overeenkomsten zijn gesloten.

Uit de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland blijkt weer het belang van de vaststellingsovereenkomst. Naast het vastleggen van de medewerking aan het vestigen van zakelijke rechten, is de bereikte overeenstemming over (mogelijke) geschilpunten in de vaststellingsovereenkomst opgenomen. Hiermee kon in een later stadium verschillende verweren worden gepareerd met verwijzing naar de eerste overeenkomst, maar ook de vaststellingsovereenkomst.

Komen er in een bepaald stadium geschilpunten naar voren, waarover partijen in eerdere overeenkomsten geen of onduidelijke afspraken hebben gemaakt, legt dat dan vast in een vaststellingsovereenkomst. De vaststellingsovereenkomst levert een zelfstandige titel / rechtsgrond op. Een rechter gaat uit van de nieuwe juridische situatie en kijkt naar de nieuwe rechtsverhouding, die door de vaststellingsovereenkomst is ontstaan.

Contact

Heb je vragen over duurzame energieprojecten of andere ontwikkelingen in het buitengebied, neem dan contact op met mij.