Het zelfgemaakte testament (codicil): zo stel je deze op
Kun je zelf een testament maken zonder een notaris? Ja, het is mogelijk om zelf een testament te maken. Een zelfgemaakt testament wordt een codicil genoemd.
In een codicil kun je maar een beperkt aantal zaken regelen. Daarnaast gelden wettelijke vereisten die heel strikt worden uitgelegd. Daarom kan het verstandig zijn om het door jou gemaakte codicil door een notaris te laten controleren. Hiermee voorkom je later misverstanden.
Aan welke wettelijke eisen moet een codicil voldoen?
Een geldig codicil voldoet aan de volgende eisen:
- geheel uit de hand geschreven;
- voorzien van de datum waarop het is gemaakt;
- ondertekend (handtekening).
Een getypte tekst of een tekst geschreven door een ander maakt het codicil ongeldig.
Stel dat je een moeilijk leesbaar handschrift hebt. Dan zou je naast een handgeschreven codicil ook een getypte versie kunnen toevoegen. Het is daarbij belangrijk om duidelijk te vermelden wie het codicil heeft gemaakt.
Wat kun je erin regelen?
Je kunt een beperkt aantal zaken regelen in een codicil:
- de begrafenis of crematie;
- het legateren van (1) kleren, (2) sieraden, (3) inboedelgoederen en (4) boeken. Legateren betekent schenken na overlijden. Daarbij moeten de goederen met zoveel woorden omschreven worden. Dus niet “alle meubelen” maar bijvoorbeeld: “de staande antieke klok en de eettafel met 6 stoelen”.
- bepalen dat de onder 2 omschreven goederen buiten een huwelijksgemeenschap vallen. Deze bepaling wordt “uitsluitingsclausule” genoemd. De bedoeling van deze bepaling is dat degene die deze goederen krijgt, deze goederen ingeval van een echtscheiding zelf mag houden en (de waarde van) die goederen niet hoeft te delen.
- aanwijzing van een persoon als bedoeld in artikel 25 lid 2 en lid 4 van de Auteurswet;
- aanwijzing van een persoon als bedoeld in artikel 5 lid 2 van de Wet op de naburige rechten (uitvoerend kunstenaar).
Het is niet altijd duidelijk welke goederen je wel en niet kunt legateren. Of je een smartphone of laptop kunt legateren, is bijvoorbeeld niet duidelijk. Bij twijfel is het verstandig om bij een notaris een testament op te laten maken.
Wat kun je er niet in regelen?
Kortgezegd: al hetgeen hiervoor niet is omschreven.
Het is bijvoorbeeld niet mogelijk om een geldbedrag te legateren (schenken na overlijden). Ook kun je geen erfgenamen benoemen of onterven. En sinds januari 2003 is het niet meer mogelijk een executeur te benoemen. Deze zaken kun je regelen door bij een notaris een testament op te maken.
Waar kun je een codicil het beste bewaren?
Een bezwaar van het vastleggen van regelingen in een codicil is dat het niet of niet tijdig gevonden wordt. Met name voor de regeling van een begrafenis of crematie is het belangrijk dat een codicil snel na overlijden wordt gevonden. Het is dus verstandig een naaste op de hoogte te brengen en van de plek waar het te vinden is.
Ook is het mogelijk het codicil op het notariskantoor bij het laatste testament op te laten bergen. Je kunt de notaris dan een kopie vragen. De notaris bewaart het testament in een brandvrije kluis. Een testament wordt daarnaast geregistreerd bij het Centraal Testamenten Register. Na een overlijden kan een testament dus altijd snel worden gevonden. Dat is niet altijd het geval als je het zelf opbergt. Als iemand na overlijden een codicil vindt en dit vernietigt, dan wordt het mogelijk nooit uitgevoerd.
Hoe kun je een codicil herroepen (ongedaan maken)?
Het herroepen van een codicil kan eenvoudigweg door het te (laten) vernietigen. Doe dat ook met kopieën.
Tenslotte nog een voorbeeld
Vragen?
Wil je meer weten over het opstellen van een zelfgemaakt testament (codicil)? Of heb je andere vragen naar aanleiding van deze blog? Neem dan contact op met Quir Laumans.
