• Home |
  • Kennis |
  • Privacy en foto’s op social media: waar moet je op letten?

Privacy en foto’s op social media: waar moet je op letten?

Privacy en foto’s

Bijna iedereen doet het weleens: een foto plaatsen op Facebook, LinkedIn of Instagram. Maar let op! Als je foto’s van mensen op social media plaatst kan het zijn dat je de regels uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in acht moet nemen. Dat geldt niet alleen als je foto’s plaatst namens bedrijven, overheidsinstanties en andere organisaties, maar ook als je dit in je vrije tijd doet.

Zo heeft de kantonrechter van rechtbank Gelderland onlangs geoordeeld dat het door een oma plaatsen van foto’s van kleinkinderen op Facebook en Pinterest valt onder het bereik van de AVG. De kantonrechter heeft haar geboden om de foto’s te verwijderen. Doet zij dit niet, dan zal zij geld moeten betalen.

Hoe zit dit en waar moet je op letten als je foto’s op social media plaatst? Dat leg ik in deze blog uit.

Foto’s op social media en de AVG

Wanneer op een foto een persoon herkenbaar staat afgebeeld, is dat een persoonsgegeven. Het plaatsen van zo’n foto op internet is een ‘verwerking van persoonsgegevens’ waarop de AVG van toepassing is.

Hierop geldt wel een uitzondering: de AVG is namelijk niet van toepassing op verwerkingen van persoonsgegevens door natuurlijke personen bij de uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) zegt over deze uitzondering:

– “Deze uitzondering geldt alleen als u privé publiceert, dus niet namens een bedrijf. En als u uitsluitend publiceert voor uw eigen persoonlijke of huishoudelijke doeleinden. Dus niet (ook) voor professionele of commerciële doeleinden.

– U moet er daarbij voor zorgen dat de informatie alleen zichtbaar is voor een beperkte kring mensen, zoals uw familieleden of vrienden.

De gegevens mogen dus niet openbaar zijn voor iedereen (ook niet voor ‘vrienden van vrienden’ op Facebook). Via zoekmachines mogen de gegevens ook niet te vinden zijn.”

In de zaak van rechtbank Gelderland heeft de kantonrechter niet kunnen vaststellen of de oma de foto’s voldoende had afgeschermd. Ook acht de kantonrechter het onduidelijk of de foto’s via een zoekmachine zoals Google te vinden zijn. De kantonrechter vindt van belang dat bij Facebook niet is uit te sluiten dat geplaatste foto’s verspreid kunnen worden en in handen van derden kunnen komen. De kantonrechter komt daarom tot de conclusie dat ook de oma zich moest houden aan de AVG.

Dit oordeel van de kantonrechter is in lijn met de Europese jurisprudentie. In de zaak Lindqvist oordeelde het Hof van Justitie van de Europese Unie dat de online blogsite van de Zweedse mevrouw Lindqvist niet onder de uitzondering viel. De persoonsgegevens die zij in haar blog publiceerde waren voor een onbepaald aantal mensen toegankelijk. De privacyrichtlijn (voorloper van de AVG) was daarom hierop van toepassing.

Wees er dus op bedacht dat de AVG ook van toepassing kan zijn als je iets plaatst op social media. Dat geldt niet alleen voor foto’s maar ook voor andere persoonsgegevens, zoals namen en de inhoud van berichten.

Toestemming voor het plaatsen van foto’s

Volgens de kantonrechter had de oma op grond van de AVG toestemming moeten vragen voor het plaatsen van de foto’s. Omdat in de uitspraak een toelichting daarop ontbreekt licht ik dat hierna graag toe.

Je mag onder de AVG alleen persoonsgegevens verwerken als je dat kunt baseren op een wettelijke grondslag. Deze grondslagen staan in de AVG. Bij het plaatsen van een foto op het internet is de relevante grondslag toestemming. Lees hierover ook informatie van de AP in het dossier beeldmateriaal.

Wil je foto’s van mensen plaatsen op een openbare pagina, dan moet je voorafgaand aan het plaatsen toestemming vragen aan degene die op de foto staat. De AVG stelt strikte voorwaarden aan een geldige toestemming. Zo moet je degene die op de foto staat goed informeren over de plek waar je de foto plaatst. Ook moet diegene de vrije keuze hebben of hij toestemming geeft of weigert. Daarnaast moet je onder de AVG kunnen aantonen dat je toestemming hebt verkregen.

Het is dus raadzaam om ervoor te zorgen dat je de toestemming bijvoorbeeld via een appje of een e-mail vraagt en verkrijgt. Toestemming kan altijd worden ingetrokken. Als degene die op de foto staat de eerder gegeven toestemming intrekt moet je de foto verwijderen.

Foto’s van kinderen: hoe zit dat met toestemming?

Toestemming die wordt verkregen van kinderen die de leeftijd van 16 jaren nog niet hebben bereikt is onder de AVG geen geldige toestemming. In dat geval moet de toestemming verkregen worden van de wettelijk vertegenwoordiger. Ook de wettelijk vertegenwoordiger heeft het recht om toestemming in te trekken.

In de zaak van rechtbank Gelderland betreft het foto’s van kinderen met de leeftijd van respectievelijk 14, 7 en 5 jaar. De kantonrechter heeft daarom gekeken of de wettelijk vertegenwoordiger(s) van de kinderen toestemming had(den) gegeven. De kantonrechter heeft niet kunnen vaststellen dat dit het geval was. Daarom gebiedt zij de oma om de foto’s te verwijderen.

Tips: ‘privacyvriendelijk’ foto’s plaatsen op social media

Je kunt er in ieder geval voor zorgen dat het aantal mensen met wie je de foto deelt beperkt blijft. Bijvoorbeeld door je privacy-instellingen op social media aan te passen. Op Facebook en Instagram kun je bijvoorbeeld instellen dat je foto’s alleen zichtbaar zijn voor vrienden. Ook kun je ervoor kiezen om alleen foto’s te plaatsen waarop mensen niet herkenbaar in beeld zijn.

Als je foto’s toch graag op openbare pagina’s wil plaatsen, zorg er dan voor dat je eerst toestemming hebt verkregen van degene die op de foto staat of – bij een kind – de wettelijk vertegenwoordiger. En misschien wel het belangrijkste: als iemand aangeeft niet blij te zijn dat je zijn foto of een foto van zijn kind hebt geplaatst of om andere reden zijn toestemming intrekt, haal de foto dan meteen weg.

Wees er daarnaast alert op dat je bij online publicatie van andere persoonsgegevens mogelijk ook rekening moet houden met de regels uit de AVG. Meer informatie daarover vind je in de Richtsnoeren publicatie persoonsgegevens op het internet van de AP (toen nog CBP).

Vragen?

Heb je vragen over het plaatsen van foto’s op het internet of heb je een andere vraag over de AVG? Neem dan contact op.