Verdelen van een erfenis: wie doet wat?

Verdelen erfenis

Bij het afwikkelen van een erfenis zijn er vaak verschillende personen betrokken. Ieder heeft eigen taken en/of rechten en die zijn bij veel mensen niet altijd duidelijk. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen een advocaat en een notaris? Wie zijn de erflater, erfgenaam, legitimaris en legataris? En welke rol spelen een executeur of vereffenaar bij de verdeling van een erfenis? In deze blog bespreek ik de belangrijkste personen in het erfrecht, waarbij ik mij beperk tot de belangrijkste taken en rechten.

De notaris

  • is onpartijdig.
  • stelt testamenten op.
  • geeft op verzoek na het overlijden een verklaring van erfrecht af.
  • heeft als enige toegang tot het centraal testamentenregister (CTR) om na te gaan of er een testament is.
  • kan als boedelnotaris gevraagd worden om namens alle erfgenamen de nalatenschap af te wikkelen.
  • kan notariële boedelvolmachten opstellen.
  • kan de afspraken in een notariële akte van verdeling vastleggen.
  • mag ook als partijadviseur optreden.

De (erfrecht) advocaat

  • is in de regel partijdig.
  • wordt meestal ingeschakeld bij conflicten over de verdeling van de nalatenschap.
  • maakt rechtszaken aanhangig als er geen regeling mogelijk is of voert verweer bij de rechtbank voor zijn client.
  • kan voor één, maar óók voor meerdere erfgenamen optreden als die het samen eens zijn.
  • kan, als alle betrokkenen dat willen, soms ook als mediator optreden. In dat geval is de advocaat onpartijdig. Als de mediation mislukt, moet de advocaat-mediator zich terugtrekken.

De executeur

  • heeft tot taak om de bezittingen en schulden van de nalatenschap te inventariseren en een boedelbeschrijving te maken.
  • moet informatie geven aan erfgenamen en met hen overleggen.
  • is verantwoordelijk voor het tijdig indienen van de aangifte erfbelasting en moet rekening en verantwoording afleggen aan erfgenamen als hij klaar is met zijn taak.
  • kan de nalatenschap niet verdelen, tenzij hem die bevoegdheid expliciet in het testament is gegeven.
  • komt pas in actie na het overlijden.
  • kan alleen in een testament worden aangewezen.
  • kan ontslag nemen of ontslagen worden door de rechtbank (op verzoek van erfgenamen) als daarvoor gegronde redenen zijn.
  • kan tevens erfgenaam zijn.

De vereffenaar

  • heeft de taak om schulden van de nalatenschap te voldoen en kan daarvoor bezittingen verkopen.
  • heeft niet de bevoegdheid om te verdelen.
  • wordt niet in een testament aangewezen, maar door de rechtbank op verzoek van erfgenamen of schuldeisers benoemd.
  • is altijd ook de erfgenaam die beneficiair heeft aanvaard.

De erflater

  • is de overledene die bezit en/of schulden nalaat.

De erfgenaam

  • erft, samen met de andere erfgenamen, alle bezittingen en schulden van de erflater. Mits hij zijn erfgenaamschapschap accepteert.
  • is degene die in testament of volgens de wet is aangewezen.
  • moet samen met de andere erfgenamen de erfenis verdelen, rekening houdend met rechten van de legitimaris en legarataris.

De legitimaris

  • is een schuldeiser van de nalatenschap.
  • kan alleen een kind of kleinkind zijn van de erflater.
  • moet expliciet een beroep doen op zijn legitieme portie.
  • krijgt slechts de helft van hetgeen hij had kunnen erven als erfgenaam.
  • heeft recht op informatie van de omvang van de nalatenschap, maar mag zich niet bemoeien met de verdeling van de nalatenschap.

De legataris

  • is een schuldeiser van de nalatenschap, omdat de erflater hem/haar een legaat (specifiek bedrag/object dat je nalaat aan iemand) heeft toegekend in het testament.
  • kan zich verder niet bemoeien met de verdeling van de nalatenschap.

Meer weten?

Heb je hulp nodig bij het opstellen een testament? Of heb je vragen over de verdeling van een erfenis? Neem dan gerust contact op met mij of een van de andere specialisten op het gebied van Familie-  en erfrecht.