• Home |
  • Kennis |
  • WAB: langere periode voor tijdelijke contracten door wijziging ketenregeling

WAB: langere periode voor tijdelijke contracten door wijziging ketenregeling

WAB

Lang, heel lang, werd geroepen dat het arbeidsrecht fundamenteel op de schop moest. Zowel werkgever als werknemers verdienden zekerheid. Zekerheid over de mogelijkheden van ontslag en de daaraan verbonden kosten voor de werkgever. Met als verwacht gevolg dat werkgevers minder automatisch zouden uitwijken naar tijdelijke inzetten, al dan niet als zelfstandige of via derden. En voor de werknemers moesten grenzen worden gesteld aan deze doorgeschoten flexibilisering. De zekerheid van een vast dienstverband.

Toenmalig Minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher besloot de koe bij de hoorns te vatten en ontwierp de Wet Werk en Zekerheid (WWZ). De WWZ is voor het grootste deel per 1 juli 2015 van kracht geworden.

Met de WWZ meer zekerheid voor werknemers doordat eerder aanspraak gemaakt kan worden op een vast dienstverband. Een commitment dat werkgevers kunnen aangaan, omdat zij makkelijker tot ontslag over kunnen gaan. Dat ontslag in de praktijk niet makkelijker werd, bespreken wij in één van onze andere bijdragen. In deze blog staan we stil bij de ketenregeling.

Ketenregeling ex artikel 7:668a BW

De in de artikel 7:668a BW neergelegde ketenregeling bepaalt hoeveel tijdelijke arbeidsovereenkomsten (schakels) werkgever en werknemer binnen een maximale periode kunnen aangaan.

In artikel 7:668a BW wordt ook geregeld welke voorafgaande dienstverbanden kunnen meetellen als schakel in de keten. Op dit moment regelt 7:668a BW welke afwijkingen bij wettelijke regeling (bijv. in het primair onderwijs), collectieve arbeidsovereenkomst (cao), of arbeidsovereenkomst (voor de bestuurder) mogelijk zijn.

Ook het op dit moment geldende artikel 7:668a BW zelf kent een aantal uitzonderingen, zoals bijvoorbeeld voor de jongeren die de leeftijd van 18 jaar nog niet hebben bereikt en de medewerkers die de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt. Voorts uitzonderingen voor een tijdelijke eenmalige verlenging van drie maanden, voor de medewerkers die een arbeidsovereenkomst hebben in het kader van de beroepsbegeleidende leerweg en de medewerkers die meer seizoensafhankelijk worden ingezet.

Aantal tijdelijke arbeidsovereenkomst en maximale duur voor en na de Wet werk en zekerheid (WWZ)

Voor de WWZ gold dat gedurende een periode van maximaal 36 maanden 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten, die elkaar met tussenpozen van ten hoogste 3 maanden hebben opgevolgd, konden worden aangegaan.

Indien het maximum van 36 maanden of 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten werd overschreden, dan werd de laatste arbeidsovereenkomst geacht te zijn aangegaan voor onbepaalde tijd. In geval van overschrijding van het maximale aantal schakels, geldt dat de vierde tijdelijke arbeidsovereenkomst converteert in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. In geval van overschrijding van de maximale duur vindt deze conversie van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd plaats op het moment dat de duur ook daadwerkelijk wordt overschreden.

Cijfermatig ging het om de formule 3 x 3 x 3 (3 jaar, 3 contracten en een tussenpoos van 3 maanden)

Met de WWZ werden per 1 juli 2015 de mogelijkheden om tijdelijk te contracteren teruggebracht. Nog wel steeds drie tijdelijke contracten, maar de tussenpoos werd verlengd naar 6 maanden en de maximale duur verkort naar 24 maanden.

Door de langere tussenpoos van 6 maanden zou het voor werkgevers minder makkelijk worden om meerdere ketens te vormen. Een tussenpoos van 3 maanden bleek in de praktijk vrij eenvoudig te overbruggen, waarna partijen weer op oude, tijdelijke, voet met elkaar verder konden. Een tussenpoos van 6 maanden is toch wat minder makkelijk te overzien.

Vanaf 1 juli 2015 gold daarmee de formule 2 x 3 x 6 (2 jaar, 3 contracten en een tussenpoos van 6 maanden)

Wet arbeidsmarkt in balans (WAB)

Al snel werd duidelijk dat de beperkingen niet leidden tot een snellere of eenvoudiger doorstroom naar vaste contracten. De praktijk kon niet uit de voeten met de beperkingen en werkgevers lieten zich niet verleiden om te kiezen voor een vast dienstverband. Sterker nog, werd door werkgevers op grote schaal uitgeweken naar andere flexibele inzetten zoals payroll of een zzp-constructie.

De mogelijkheden om af te wijken van de ketenregeling waren met de invoering van de WWZ te zeer versoberd. Weliswaar is geprobeerd weer wat meer evenwicht te zoeken door een aantal (wettelijke) verruimingen, maar toch bleef de balans zoek.

Op meer punten ontbrak evenwicht, reden dat teruggekeerd werd naar de tekentafel en in 2018 de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) het daglicht zag. De Wab is in 2019 aangenomen door de Eerste Kamer en wordt per 1 januari 2020 ingevoerd.

Voor de ketenregeling brengt de Wab met zich dat het maximaal aantal te sluiten tijdelijke arbeidsovereenkomsten op 3 blijft. Hetzelfde geldt voor de tussenpoos van 6 maanden. Echter wordt de maximale termijn weer verlengd tot 3 jaar, in plaats van de huidige 2 jaar. Meerdere ketens vormen blijft door de langere tussenpoos lastig. maar binnen de keten kunnen binnen een tijdsbestek van 3 jaar weer 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten worden gesloten.

Per 1 januari 2020 geldt de formule 3 x 3 x 6 (3 jaar, 3 contracten en een tussenpoos van 6 maanden)

Overgangsrecht

De nieuwe ketenregeling kent geen overgangsrecht en geldt dus direct vanaf de invoering van de Wab per 1 januari 2020.

Dit betekent dat een opvolgende tweede of derde tijdelijke arbeidsovereenkomst die na 1 januari 2020 de totale duur van 24 maanden overschrijdt, niet converteert in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Na 1 januari 2020 is deze conversie pas bij 36 maanden aan de orde. Daarmee is het voor werkgevers nu mogelijk om weer ruimere afspraken te maken, indien het omslagpunt na 1 januari 2020 ligt.

Dit artikel is geschreven door Geeke Hissink en Marleen Koeslag.

Vragen?

Vragen over de nieuwe regels in de WAB over de ketenregeling? Of vragen over welke gevolgen de WAB heeft voor jouw organisatie? Neem dan contact op met één van onze specialisten op het gebied van arbeidsrecht: Chantal GroulsGeeke HissinkMarleen Koeslag of Lex Rutten.

Blogreeks ‘WAB: belangrijkste wijzigingen in het arbeidsrecht’

Dit is de vierde blog over de Wet Arbeidsmarkt in Balans. In deze blogreeks komen de volgende onderwerpen aan bod:

Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB): belangrijkste wijzigingen in het arbeidsrecht
WAB: sneller ontslag met cumulatiegrond (?)
WAB: hogere WW-premie voor tijdelijke contracten
WAB: langere periode voor tijdelijke contracten door wijziging ketenregeling
WAB: positie van oproepkrachten versterkt
WAB: uitwerking van payroll
WAB: transitievergoeding bij ontslag