Kruimelgevallenlijst: nieuw gebruik of gebruikswijziging van het aansluitend terrein?

Is het gebruik van de achter een hotel gelegen tuin als terras ‘nieuw gebruik’ of een ‘gebruikswijziging van het bij het hotel behorende aansluitend terrein’? Voor deze vraag zag de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: ‘de Afdeling’) zich gesteld in de zaak die heeft geleid tot de uitspraak van 20 februari 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:477). Het antwoord op deze vraag is van belang voor de toepassing van de kruimellijst. Indien de kruimellijst van toepassing is, kan de reguliere voorbereidingsprocedure worden gevolgd.

De kruimellijst

Voor een goed begrip van de problematiek die aan de orde is in de uitspraak van de Afdeling van 20 februari 2019 is het nodig om het relevante juridische kader kort te belichten. Op grond van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 2^o van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: ‘Wabo’) kan er onder meer van een bestemmingsplan worden afgeweken in bij algemene maatregel van bestuur aangewezen gevallen. Deze zogenoemde kruimelgevallen zijn aangewezen in artikel 4 van bijlage II bij het Besluit omgevingsrecht (hierna: ‘Bor’). Indien de kruimellijst van toepassing is, kan met toepassing van de reguliere procedure een omgevingsvergunning voor planologisch strijdig gebruik worden verleend. Bij besluit van 4 september 2014 (Staatsblad 2014, 333) is het Bor gewijzigd. Uit de nota van toelichting bij dit wijzigingsbesluit volgt dat nieuw gebruik niet valt binnen de reikwijdte van artikel 4 van bijlage II bij het Bor. Ten aanzien van artikel 4 onderdeel 9 van bijlage II bij het Bor, is beoogd om expliciet tot uitdrukking te brengen dat artikel 4 onderdeel 9 van bijlage II bij het Bor ook van toepassing is op de gebruikswijziging van het aansluitend terrein en niet enkel op gebruikswijziging van het bouwwerk (Staatsblad 2014, 333, p. 55).

De uitspraak van de Afdeling

In de uitspraak van 20 februari 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:477) stond de vraag centraal of burgemeester en wethouders bevoegd waren een omgevingsvergunning voor planologisch strijdig gebruik met toepassing van de kruimellijst te verlenen. Burgemeester en wethouders en met hen de rechtbank (ECLI:NL:RBZWB:2017:8040), hadden geoordeeld dat dit niet het geval was. In hoger beroep komen twee vragen aan de orde, namelijk:

1. Kwalificeert het gebruik van de achter het hotel gelegen tuin als nieuw gebruik zoals bedoeld in de nota van toelichting?
2. Is vereist dat de gebruikswijziging van een aansluitend terrein samengaat met de wijziging van het gebruik van het bouwwerk waar het terrein op aansluit?

Ten aanzien van de eerste vraag overweegt de Afdeling dat het gebruik van de achter het hotel gelegen tuin niet kwalificeert als het realiseren van nieuw gebruik op een bepaalde locatie zoals bedoeld in de nota van toelichting. Het gebruik van de tuin als terras moet worden gezien als het realiseren van een gebruikswijziging van het bij het hotel behorende aansluitend terrein. Ten aanzien van de tweede vraag oordeelde de Afdeling dat het voor het van toepassing zijn van artikel 4 onderdeel 9 van bijlage II bij het Bor niet is vereist dat de gebruikswijziging van een aansluitend terrein samengaat met de wijziging van het gebruik van het bouwwerk waar het terrein op  aansluit. Het doel van de wijziging van artikel 4 onderdeel 9 van bijlage II bij het Bor laat zich volgens de Afdeling niet rijmen met de conclusie dat artikel 4 onderdeel 9 van Bijlage II bij het Bor slechts van toepassing is, indien de wijziging van het aansluitend terrein samengaat met het bouwwerk waar het terrein op aansluit.

Het verruimde toepassingsbereik van de kruimellijst

Over artikel 4 onderdeel 9 van bijlage II bij het Bor is inmiddels al de nodige jurisprudentie verschenen. Hierbij is het ruimere toepassingsbereik van artikel 4 van bijlage II bij het Bor tot ontwikkeling gekomen. Zo oordeelde de Afdeling eerder haar uitspraken van 22 maart 2017 (ECLI:NL:RVS:2017:744) en 29 maart 2017 (ECLI:NL:RVS:2017:819) dat uit de nota van toelichting blijkt dat de verschillende onderdelen van artikel 4 van bijlage II bij het Bor gecombineerd kunnen worden toegepast en staat het feit dat er een andere omgevingsvergunning vereist is, niet aan toepassing van artikel 4 in de weg (AbRS 4 april 2018, ECLI:NL:RVS:2018:1136).

Meer weten?

Heb je vragen over de kruimellijst of de te volgen procedure? Neem dan contact op.