Overheidsaansprakelijkheid

Overheden kunnen op verschillende manieren met aansprakelijkheid geconfronteerd worden. Overheden nemen als rechtspersoon deel aan het privaatrechtelijke rechtsverkeer. Zij sluiten overeenkomsten, bij voorbeeld over gemeentegrond (bijvoorbeeld verkoop, verhuur of erfpacht). Als de overheid haar verplichtingen uit zo’n overeenkomst niet nakomt, kan dat leiden tot aansprakelijkheid. De overheid kan ook aansprakelijk zijn voor schade door feitelijk handelen of nalaten. Een voorbeeld hiervan is dat een voetganger struikelt over een losliggende stoeptegel. De grondslag voor aansprakelijkheid in dit soort gevallen is onrechtmatige daad. Een bijzondere vorm van aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad, is de aansprakelijkheid van de overheid voor verkeerde besluiten. Denk hierbij aan een omgevingsvergunning voor bouwen of subsidie die ten oprechte is geweigerd.

Veelgestelde vragen over overheidsaansprakelijkheid

  • De hoofdregel is dat met de vernietiging van een besluit door de bestuursrechter is gegeven dat er onrechtmatig is gehandeld. In dit geval is er een overeenkomst gesloten. Daarin zal onder meer geregeld zijn welke verplichtingen de gemeente voor het bestemmingsplan of de bestemmingsplanprocedure op zich heeft genomen. De aansprakelijkheid van de gemeente zal aan de hand van de overeenkomst beoordeeld moeten worden. De regel dat aansprakelijkheid door het oordeel van de bestuursrechter is gegeven, gaat in dit geval niet zonder meer op.

  • Deze vraag is niet in algemene zin te beantwoorden. Of er een opschortingsrecht bestaat, hangt af van de overeenkomst die de gemeente met de ICT-leverancier heeft gesloten.

  • Voor in het verleden ondervonden overlast is dat in beginsel het geval. Door de uitspraak van de bestuursrechter staat in beginsel vast dat er onrechtmatig is gehandeld. De gemeente is in beginsel verplicht de geleden schade te vergoeden. Voor de toekomst staat de aansprakelijkheid van de gemeente niet vast. Als de overtreding gelegaliseerd kan worden, doordat er (alsnog) een vergunning wordt verleend, is dat bijvoorbeeld niet het geval.

Vragen over overheidsaansprakelijkheid? Neem contact met ons op.

Duidelijk Hekkelman.