Bestuurdersaansprakelijkheid – ‘een ongeschikte aannemer’

In de blog van mijn collega Ellen Willemsen bespreekt zij de aansprakelijkheid van bestuurders tegenover schuldeisers van de vennootschap. Oftewel, de externe bestuurdersaansprakelijkheid.

Als sprekend voorbeeld van externe bestuurdersaansprakelijkheid bespreek ik een arrest van het Gerechtshof Amsterdam van 13 februari 2024 over een ongeschikte aannemer.

Begin 2019 heeft een particuliere woningeigenaar een aannemersbedrijf (een B.V.) ingeschakeld voor een verbouwing.

Tussen partijen is gaandeweg de uitvoering van de werkzaamheden een geschil ontstaan over de voortgang en de kwaliteit van de werkzaamheden en de omvang van het werk en de daarmee samenhangende omvang van de kosten. Eind 2019 zijn voor het laatst werkzaamheden aan de woning verricht en nadien is het geschil tussen partijen geëscaleerd.

De bestuurder van het aannemersbedrijf had ook een ander bedrijf dat zich richtte op het renoveren van woonhuizen van particulieren. Dit bedrijf is op 28 mei 2020 failliet verklaard. Uit het faillissementsverslag volgt dat de bestuurder volgens de curator geen achtergrond had in de bouw en onervaren was.

De woningeigenaar heeft in eerste aanleg onder meer schadevergoeding gevorderd van het aannemersbedrijf op grond van wanprestatie. Ten aanzien van de bestuurder van het aannemersbedrijf is aangevoerd dat hem een persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt omdat hij zeer onzorgvuldig heeft gehandeld. Immers, hij wist of moest begrijpen dat hij niet over de nodige kennis en ervaring beschikte. Het aannemersbedrijf was om die reden niet in staat het afgesproken werk naar behoren uit te voeren, terwijl de bestuurder ook wist of moest begrijpen dat het aannemersbedrijf geen verhaal zou bieden voor de door de woningeigenaar als gevolg daarvan te lijden schade. 

De vorderingen worden door de rechtbank grotendeels toegewezen.

Het hof oordeelt, net als de rechtbank, dat de specifieke omstandigheden van het onderhavige geval rechtvaardigen dat de bestuurder van het aannemersbedrijf aansprakelijk is voor de door de woningeigenaar geleden schade die het gevolg is van wanprestatie door het aannemersbedrijf.

Daarbij is in de eerste plaats van belang dat de bestuurder bij het sluiten van de overeenkomst geen noemenswaardige kennis en ervaring als aannemer had. Ook wist hij dat hij zonder die kennis en ervaring niet in staat was om op adequate wijze een aannemersbedrijf te drijven. De bestuurder had gelet op de voorgeschiedenis met zijn gefailleerde renovatiebedrijf eens te meer bedacht moeten zijn op de risico’s van het voeren van een bouwonderneming zonder relevante kennis en ervaring. Toch heeft de bestuurder ervoor gekozen om een aannemersbedrijf op te richten en opnieuw, zonder betrokkenheid van een compagnon of werknemer met kennis van aannemingswerk, een omvangrijk verbouwingsproject aan te nemen. 

Door onder deze omstandigheden het aannemersbedrijf een woning te laten verbouwen heeft de bestuurder een groot risico genomen dat het aannemersbedrijf de klus niet zou klaren. Dat risico heeft zich vervolgens ook verwezenlijkt. De bestuurder heeft de werkzaamheden traag en in veel gevallen gebrekkig uitgevoerd.

Het hof concludeert dat de bestuurder verplichtingen is aangegaan waarvan hij wist of redelijkerwijs behoorde te begrijpen dat het aannemersbedrijf deze niet zou kunnen nakomen. Daarnaast wist of moest de bestuurder redelijkerwijs begrijpen dat het aannemersbedrijf geen verhaal zou bieden voor de schade die de woningeigenaar als gevolg van de wanprestatie heeft geleden. Dat het aannemersbedrijf geen verhaal voor schade zou bieden moet vooraf duidelijk zijn geweest. Door de bestuurder is geen enkel bedrag aan kapitaal op zijn aandelen gestort, is geen bankkrediet aangetrokken en is het aannemersbedrijf ook amper van werkkapitaal voorzien.

Gedurende het hele project waarin het aannemersbedrijf werkzaamheden aan de woning verrichtte, had het aannemersbedrijf geen andere relevante bron van inkomsten dan de betalingen uit dit project en beschikte zij niet over een financiële buffer om tegenvallers op te vangen. Daar komt nog bij dat het aannemersbedrijf aanvankelijk was verzekerd tegen aansprakelijkheid, maar dat de bestuurder deze verzekering in de loop van 2019 heeft opgezegd om verdere verschuldigdheid van premies te voorkomen.

De bestuurder is volgens het hof dan ook medeaansprakelijk voor de door de woningeigenaar geleden schade.

Externe bestuurdersaansprakelijkheid is een belangrijke uitzondering op het uitgangspunt dat alleen de vennootschap aansprakelijk is voor haar verplichtingen. Een bestuurder kan persoonlijk aansprakelijk worden gesteld tegenover schuldeisers indien hem een ernstig verwijt treft zoals in het geval van deze ongeschikte aannemer.

Mocht je vragen hebben over externe bestuursaansprakelijkheid, neem dan gerust contact met ons op. Wij kunnen helpen met het in kaart brengen van risico’s, ondersteunen bij vermoedens van onrechtmatig handelen en bestuurders bijstaan in een procedure.