De (open) commanditaire vennootschap: Deel 1

commanditaire vennootschap

De commanditaire vennootschap (‘CV’) is een in Nederland veel voorkomende personenvennootschap waarvan de structuur – afhankelijk van de gewenste onderlinge afspraken en fiscaliteit – flexibel is in te richten. In deze blog behandel ik de civiele en fiscale aspecten van de CV en de belangrijkste aandachtspunten naar huidig recht. Daarnaast stip ik met het oog op toekomstig recht twee relevante wetsvoorstellen aan, die van grote invloed zijn op (het huidige gebruik van) de CV.

Wat is een commanditaire vennootschap ?

Een CV is een samenwerkingsovereenkomst tussen twee of meer personen of entiteiten, waarbij ten minste één partij de rol van commanditaire vennoot (ook wel ‘stille vennoot’ of ‘commandiet’ genoemd) aanneemt en ten minste één partij de rol van beherend vennoot aanneemt.

Een CV is een aantrekkelijke optie voor investeerders die op de achtergrond willen blijven en ook een beperkte aansprakelijkheid wensen.

Hoe ziet de commanditaire vennootschap eruit?

De CV is, zoals gezegd, een personenvennootschap en bezit – naar huidig recht – geen rechtspersoonlijkheid. Bij de CV dient sprake te zijn van de uitoefening van een bedrijf dat onder een gemeenschappelijke naam is aangegaan.

Verdere kenmerken van de CV zijn:

  • Een CV komt tot stand door middel van het sluiten van een vormvrije overeenkomst, die gericht is op samenwerking.
  • De overeenkomst wordt gesloten tussen twee of meer natuurlijke personen of rechtspersonen (de vennoten).
  • De vennoten verplichten zich iets in de gemeenschap in te brengen.
  • De vennoten hebben het oogmerk het daaruit ontstane voordeel met elkaar te delen.

In de CV-overeenkomst kunnen o.a. afspraken gemaakt worden over: de inbreng, de taakverdeling, de bestuursbevoegdheid, de winstverdeling, de aansprakelijkheid en de ontbinding.

Let op! Het is niet verplicht de CV-overeenkomst op papier te zetten, maar dit is wel verstandig. Uiteraard kunnen wij jou hierbij van dienst zijn. 

In welk opzicht onderscheidt de commanditaire vennootschap zich van andere personenvennootschappen?

De CV onderscheidt zich van andere personenvennootschappen doordat zij wordt aangegaan door één of meer beherend vennoten en één of meer commanditaire vennoten. Beide kunnen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen zijn.

  • Beherend vennoten voeren het bestuur en vertegenwoordigen de CV. Zij zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de verbintenissen van de vennootschap en houden de goederen en schulden van de CV.
  • Commanditaire vennoten zijn slechts de ‘geldschieters’ van de CV. Zij zijn medegerechtigd tot het vermogen van de CV. In beginsel zijn commanditaire vennoten slechts aansprakelijk voor de schulden van de CV tot het bedrag van hun inbreng. Commanditaire vennoten mogen geen daden van beheer verrichten en mogen evenmin werkzaam zijn in de CV (beheersverbod). Ook mag de naam van de commanditaire vennoot niet in de naam van de CV voorkomen (naamsverbod).

Let op! Overtreding van het naams- en/of beheersverbod door de commanditaire vennoot leidt tot een hoofdelijke verbondenheid voor alle verbintenissen en schulden van de CV. 

Geen deponeringsverplichting bij de KvK

De CV is niet onderworpen aan de verplichtingen uit hoofde van Titel 2.9 BW, waardoor de CV geen jaarrekening bij het Handelsregister hoeft te deponeren. Hiermee is het vermogen van de CV in die zin ‘anoniem’ ten opzichte van derden. Hierbij moet je uiteraard wel rekening houden met (de hoedanigheid van) de beherend vennoot die wellicht wél een publicatieplicht heeft. 

‘Open’ of ‘besloten’ commanditaire vennootschap

Fiscaal gezien kan de CV ‘open’ of ‘besloten’ zijn. Of er sprake is van een ‘open’ of ‘besloten’ CV wordt bepaald aan de hand van het zogenoemde ‘toestemmingsvereiste’. Indien toestemming van alle vennoten vereist is bij toetreding of vervanging van commanditaire vennoten, is er sprake van een besloten CV.

  • De open CV is fiscaal niet-transparant en zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Voor het gedeelte van de winst dat toekomt aan de beherend vennoot is de open CV echter wél transparant. 
  • De besloten CV is fiscaal transparant, waardoor er als het ware ‘door de CV heen gekeken wordt’ en de vennoten ieder voor hun aandeel rechtstreeks in de belastingheffing worden betrokken.

Voor de vaststelling van de belastingplicht op het niveau van de vennoten is niet uitsluitend de fiscale status van de CV van belang, maar moet ook een onderscheid gemaakt worden tussen zowel de beherend vennoten en commanditaire vennoten, als de natuurlijke personen en rechtspersonen. Afhankelijk van de hoedanigheid van de vennoot, vindt belastingheffing in de Vpb dan wel in de IB plaats (in box 1, box 2 of box 3).

Let op! Voor fiscale doeleinden wordt de open CV dus hetzelfde behandeld als de BV. Een deelgerechtigdheid in een open CV wordt gelijkgesteld met een aandeel.

VOORBEELD OPEN CV 

Een open CV heeft 1 beherend vennoot en 1 commanditair vennoot (100% belang), beide natuurlijk personen. De CV drijft een objectieve/materiële onderneming. De CV maakt winst en keert dit vervolgens uit.

  • De open CV is zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (voor het gedeelte dat toekomt aan de commanditaire vennoten)
  • De winst die toekomt aan de beherend vennoot wordt belast in box 1 (winst uit onderneming, zijnde ondernemer)
  • De winst die toekomt aan de commanditaire vennoot wordt belast in box 2 (> 5% dus aanmerkelijk belang)

VOORBEELD BESLOTEN CV

Een besloten CV heeft 1 beherend vennoot en 1 commanditair vennoot, beide natuurlijk personen. De CV drijft een objectieve/materiële onderneming. De CV maakt winst.

  • De besloten CV is fiscaal transparant waardoor er geen heffing op het niveau van de CV plaatsvindt, maar de vennoten rechtstreeks over hun winstaandeel worden belast
  • De winst die toekomt aan de beherend vennoot wordt belast in box 1 (winst uit onderneming, zijnde ondernemer)
  • De winst die toekomt aan de commanditaire vennoot wordt eveneens belast in box 1 (winst uit onderneming, zijnde medegerechtigde tot het vermogen van de onderneming)

Wetsvoorstel Wet aanpassing fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen

Het Wetsvoorstel Wet aanpassing fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen lag van 29 maart 2021 tot en met 26 april 2021 ter internetconsultatie. De indiening van het wetsvoorstel bij de Tweede Kamer is uitgesteld door de vele kritische reacties. Het nieuwe wetsvoorstel wordt in september 2023 verwacht.

In het wetsvoorstel wordt voorgesteld om het toestemmingsvereiste af te schaffen, waardoor de fiscale kwalificatie van de open CV komt te vervallen, als gevolg waarvan zij niet meer zelfstandig Vpb-plichtig is. Dit heeft gevolgen voor alle (thans) open CV’s.

Let op! Door het laten vervallen van de zelfstandige Vpb-plicht van de open CV zullen alle CV’s in de toekomst als fiscaal transparant behandeld worden.

Wetsvoorstel Wet modernisering personenvennootschappen

Het wetsvoorstel Wet modernisering personenvennootschappen bevat onder andere een nieuwe definitie van de CV. Daarnaast wordt voorgesteld rechtspersoonlijkheid toe te kennen aan alle openbare personenvennootschappen – personenvennootschappen die op een voor derden duidelijk kenbare wijze onder een door de personenvennootschap gevoerde naam aan het rechtsverkeer deelnemen – waaronder dus begrepen de CV.

In een vervolg op deze blog ga ik nader in op deze twee wetsvoorstellen.

Stel je vragen aan onze specialisten

“Neem contact met mij op en ontvang antwoord op jouw vragen. Ik ben bereikbaar per mail of telefoon.”
Afbeelding voor Stel je vragen aan onze specialisten