Fiscale toets en handhaving: hoe beoordeelt de Belastingdienst arbeidsrelaties?
Per 1 januari 2025 is het handhavingsmoratorium opgeheven en handhaaft de Belastingdienst weer actief of arbeidsrelaties juist zijn ingedeeld. In deze blog leg ik uit op welke wijze de Belastingdienst inkomens controleert en welke impact dit heeft op de handhaving.
De drie hoofdcategorieën van inkomen
Voor de inkomstenbelasting zijn er drie hoofdelementen van inkomen:
- winst uit onderneming;
- loon uit dienstbetrekking;
- inkomsten uit overig werk.
De Belastingdienst volgt een vaste rangorde bij haar controle, te beginnen bij de vraag of er sprake is van winst uit onderneming. Pas als hier twijfel over bestaat, wordt beoordeeld of er mogelijk sprake is van een dienstbetrekking.
Wanneer is sprake van winst uit onderneming?
Als iemand inkomsten genereert, controleert de belastingdienst ook als eerste of deze inkomsten onder winst uit onderneming vallen. Of je als ondernemer wordt gezien, hangt af van een aantal omstandigheden. Enkele belangrijke factoren hierbij zijn:
- Meerdere opdrachtgevers: heb je meerdere opdrachtgevers? Dan wijst dit op ondernemerschap en niet op een dienstbetrekking.
- Ondernemersrisico: ondernemers dragen zelf financiële risico’s. Bestaat er bij jou een kans dat jouw opdrachtgevers niet betalen? Gebruik je jouw goede naam om jouw activiteiten te verrichten? Ben je afhankelijk van de vraag naar en het aanbod van jouw producten en diensten? Dan wijst dit op ondernemerschap.
- Externe profilering: maak je jouw onderneming kenbaar naar de buitenwereld met marketing? Ondernemerschap omvat ook werken met bijvoorbeeld websites, reclame of sociale media.
Wanneer is sprake van loon uit dienstbetrekking?
Als het niet duidelijk is of sprake is van winst uit onderneming – en dus van ondernemerschap – bekijkt de Belastingdienst in de volgende stap of er mogelijk sprake is van loon uit dienstbetrekking.
De belastingdienst zoekt in dat geval aansluiting bij het arbeidsrecht en de regels over de privaatrechtelijke dienstbetrekking. Om daarvan te kunnen spreken moet op grond van artikel 7:610 BW voldaan zijn aan de volgende voorwaarden:
- Er moet een gezagsverhouding bestaan.
- De werknemer is verplicht tot het persoonlijk verrichten van arbeid.
- De werkgever heeft een verplichting tot het betalen van loon.
De beoordeling vindt plaats aan de hand van alle omstandigheden van het geval. In het Deliveroo-arrest noemde de Hoge Raad een aantal gezichtspunten die relevant zijn voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst. Ook de Belastingdienst neemt de bovengenoemde voorwaarden in acht.
Het is uiteindelijk aan de Belastingdienst om te bewijzen dat sprake is van een dienstbetrekking. Dit betekent dat zij moeten kunnen aantonen dat is voldaan aan de voorwaarden van arbeid, loon en gezag.
Wat betekent dit voor jou als organisatie die (schijn)zelfstandigen in dienst heeft?
Hoe de handhaving van de Belastingdienst er in de praktijk uit gaat zien, zal in de loop van dit jaar duidelijk(er) worden. De Belastingdienst heeft in ieder geval bekend gemaakt dat sprake zal zijn van een zachte landing. De belastingdienst zal de werkverschaffer in eerste plaats een waarschuwing geven en de mogelijkheid bieden om de bedrijfsvoering te verbeteren. Dit biedt werkgevers de kans om hun situatie tijdig bij te stellen en te zorgen voor naleving van de regelgeving.
Het is daarom cruciaal om goed inzichtelijk te krijgen of een ondernemer voldoet aan de factoren (meerdere opdrachtgevers, ondernemersrisico en externe profilering) die bepalend zijn voor het ondernemerschap. De toets of sprake is van een dienstbetrekking (en bijvoorbeeld de aanwezigheid van een gezagsverhouding) komt immers pas aan de orde wanneer twijfel bestaat over het ondernemerschap.
Heb je twijfels over de werkrelatie met een zzp’er? Neem dan contact op voor juridisch advies.
Vragen of hulp nodig?
Twijfel jij over hoe jouw arbeidsrelaties moeten worden beoordeeld? Wij kunnen jou helpen bij het beoordelen en herzien van de arbeidsrelaties binnen jouw organisatie.
Blogreeks ‘De belangrijkste ontwikkelingen en aandachtspunten bij de beoordeling van arbeidsrelaties’
Deze blog is onderdeel van een reeks waarin de volgende onderwerpen aan bod komen:
- De schijnzelfstandigen (opnieuw) op de radar: neem je arbeidsrelatie onder de loep
- Handhaving: Opheffing van het Handhavingsmoratorium
- Fiscale toets en handhaving
- De voorgestelde wetswijziging: Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsverhouding en Rechtsvermoeden (VBAR)
- Hoge Raad: ondernemerschap van werkenden belangrijk bij kwalificatie van een arbeidsovereenkomst
