Gratis erven door kleinkinderen
Een bericht vorige week in het AD sprak over een onderzoek waaruit blijkt dat kleinkinderen steeds vaker voorkomen in testamenten van hun opa en oma. Eigenlijk vrij logisch als je weet waarom.
Besparing erfbelasting
Een belangrijke reden om kleinkinderen te noemen in jouw testament kan zijn dat elk kleinkind per grootouder tot € 20.148,- gratis mag erven (cijfers 2016). Een grote vrijstelling dus voor de erfbelasting. Dat bespaart per nalatenschap (afhankelijk van de hoogte daarvan) ruim € 2.000,- tot € 4.000,- aan erfbelasting per kleinkind.
Wat de kleinkinderen erven wordt logischerwijs niet door jouw kinderen geërfd. Omdat kinderen 10% en mogelijk 20% erfbelasting betalen over wat ze van je erven, wordt erfbelasting bespaard.
Deze hoge vrijstelling is ingevoerd in 2010. Daarvoor was deze vrijstelling de helft.
Let op: bij testamenten van vóór 2010 werd wel eens een legaat gemaakt aan kleinkinderen ‘van een geldbedrag ter grootte van hun vrijstelling’. Na 2010 gaat dit ineens over aanmerkelijk hogere bedragen dan daarvoor. Niet altijd zijn mensen zich bewust van de gevolgen van dit soort legaten.
Onterven kinderen
Ook kan het zijn dat mensen hun kinderen ‘overslaan’ en direct hun kleinkinderen als erfgenamen noemen, vanwege bijvoorbeeld een verstoorde familieverhouding, financiële problemen bij de kinderen of omdat de kleinkinderen het geld beter kunnen gebruiken. Onterfde kinderen kunnen binnen vijf jaar na het overlijden van hun ouder wel een beroep doen op hun ‘legitieme portie’. Dit is een aanspraak in geld zo groot als de helft van hun erfdeel volgens de wet.
‘Studiefonds’ of bijvoorbeeld eigen woning
Door de kleinkinderen rechtstreeks te benoemen in jouw testament in plaats van er van uitgaan dat zij te zijner tijd wel worden ‘geholpen’ door hun ouders, heb je zélf invloed op wat ze van jou erven. In tijden dat bijvoorbeeld studeren maar ook een eigen woning steeds duurder wordt, kan dit een geruststellende gedachte zijn.
Aandachtspunten
Het is goed dat er meer aandacht wordt gegeven aan de grote vrijstelling die kleinkinderen hebben in de Successiewet als het om erven gaat.
Denk daarbij wel aan de volgende zaken:
- hebben alle kinderen een gelijk aantal (klein-)kinderen? Krijgen alle kleinkinderen een gelijk bedrag of wordt er gekeken hoeveel kleinkinderen er bij een kind zijn (gelijkheid per kleinkind of per ‘staak’ ofwel ‘bloedlijn’);
- bepaal dat er toezicht wordt gehouden over wat het kleinkind erft. Benoem een ‘bewindvoerder’ en bepaal tot welke leeftijd dat toezicht duurt;
- bepaal dat de rente tijdens de minderjarigheid van het kleinkind alleen voor hem/ haar is en niet voor zijn/ haar ouders (‘ontzegging ouderlijk vruchtgenot’);
- bepaal dat wat het kleinkind ontvangt bij echtscheiding privé zal blijven en niet gedeeld hoeft te worden (de ‘uitsluitingsclausule’);
- neem, als de ouders van dat kleinkind zijn gescheiden, een regeling op dat na het overlijden van dat kleinkind wat nog over is van de nalatenschap van opa of oma niet naar de ex-schoondochter of ex-schoonzoon gaat, maar alleen naar jouw eigen kind (’tweetrapsmaking’);
- bedenk je of schenkingen tijdens jouw leven aan jouw kleinkinderen een voorschot zijn geweest op jouw erfenis of een ‘extra’;
- stel dat jouw erfenis te zijner tijd aanmerkelijk kleiner is dan jouw vermogen op dit moment. Misschien is het een goed idee om te bepalen dat de kleinkinderen niet meer dan een bepaald percentage uit jouw erfenis mogen ontvangen. Anders kan het zijn dat door de kleinkinderen in jouw testament te noemen onbedoeld jouw kinderen worden onterfd.
Kleinkinderen al direct iets laten erven kan om verschillende redenen een goed idee zijn. Laat je adviseren over de mogelijkheden, bespaar erfbelasting en voorkom ‘scheve gezichten’ of ongewenste gevolgen na jouw overlijden. Vrijstellingen in de Successiewet: leuker kunnen we het niet maken.
Stel je vragen aan onze specialisten
“Neem contact met mij op en ontvang antwoord op jouw vragen. Ik ben bereikbaar per mail of telefoon.”
