Herstructureren in crisistijd: opzegging kredietrelatie door de bank

De afgelopen maanden hebben banken ondernemers meer tijd gegund om aan hun betalingsverplichtingen te voldoen. Van uitstel komt in de meeste gevallen echter geen afstel. De bank zal moeten worden betaald. Als dat niet gebeurt dan kan de bank uiteindelijk de kredietrelatie opzeggen en de vordering opeisen.

Kan dat zomaar en wat kun je eraan doen?

Wanneer mag de bank opzeggen?

Een bank mag alleen opzeggen als dit contractueel overeengekomen is. In de overeenkomst die je met de bank hebt gesloten, is opgenomen wanneer de bank de overeenkomst mag opzeggen. Als er sprake is van een geldleningsovereenkomst dan zal dit over het algemeen pas mogelijk zijn als je niet aan je verplichtingen richting de bank hebt voldaan. Dit is bijvoorbeeld het geval als een aflossing niet op tijd is verricht.

In een rekening-courantovereenkomst is vaak opgenomen dat de bank op elk moment mag opzeggen. Zelfs als je alle verplichtingen richting de bank nakomt, mag de bank ervoor kiezen om de overeenkomst op te zeggen en de vordering op te eisen.

Wanneer mag de bank niet opzeggen?

Ook als de bank op grond van de tekst van de overeenkomst het recht heeft om op te zeggen, kan het zo zijn dat de opzegging niet rechtsgeldig is. Een bank heeft namelijk een bijzondere zorgplicht ten opzichte van haar klanten.

De Hoge Raad heeft in 2014 geoordeeld dat een bank niet van een contractuele opzeggingsbevoegdheid gebruik mag maken als dit naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Van geval tot geval zal dus moeten worden beoordeeld of de opzegging redelijk is. Is dat niet zo, dan houdt de opzegging geen stand. Bij deze beoordeling kunnen onder andere de volgende factoren een rol spelen:

• de duur en het verloop van de kredietrelatie;
• een toename van het bancaire kredietrisico;
• de dekking van de verstrekte zekerheden;
• het gedrag en de betrouwbaarheid van de kredietnemer;
• of en in welke mate de kredietnemer zijn verplichtingen niet is nagekomen;
• de kans dat de onderneming van de kredietnemer een reorganisatie zal overleven;
• de termijn die de kredietnemer krijgt om een andere financier te vinden;
• de wijze van besluitvorming van de bank en de wijze waarop overleg is gevoerd met de kredietnemer;
• of de bank door eigen gedragingen (zoals toelating van overschrijding van de kredietlimiet) verwachtingen heeft gewekt;
• andere maatschappelijke belangen, zoals werkgelegenheid.

Tips voor de praktijk

Een opzegging door de bank zal in de meeste gevallen niet plotseling komen. Hier gaat vaak een heel traject aan vooraf. Zodra je onderneming betalingsverplichtingen (tijdelijk) niet meer na kan komen, is het dan ook van belang om in gesprek te gaan met je bank. Wellicht is de bank bereid om mee te werken aan een oplossing en kan zo een opzegging worden voorkomen of kan je tijd worden gegund om een nieuwe financier te vinden.

Als het krediet dan toch is opgezegd, is snelle actie vaak van levensbelang. Is de opzegging onredelijk? Dan biedt een gang naar de rechter mogelijk een oplossing. Als de rechter oordeelt dat de opzegging onredelijk is, dan houdt deze geen stand.

Staat de bank in haar recht om het krediet op te zeggen? Ook dan zijn er misschien nog wel oplossingen te vinden om te voorkomen dat de opzegging het faillissement van je onderneming tot gevolg heeft. Hierbij is het wel belangrijk om tijdig deskundig advies in te winnen. Een kredietopzegging hoeft dan misschien niet het einde van je onderneming te betekenen.

Blogreeks ‘Herstructureren in crisistijd’

In deze blogreeks gaan wij uitgebreid in op diverse onderwerpen die voor de ondernemer van belang kunnen zijn om zijn onderneming in crisistijd te redden. Zelfs als dat betekent dat een faillissement moet volgen. In het uiterste geval kan namelijk een faillissement uitkomst bieden om in ieder geval een deel van de onderneming te redden.

In de blogreeks ‘herstructureren in crisistijd’ komen de volgende onderwerpen aan bod:

• Afbreken van onderhandelingen
• Opzegging kredietrelatie door de bank
• Buitengerechtelijk akkoord
• Schulden omzetten in aandelen (‘debt for equity swap’)
• Selectieve betaling van crediteuren
• Afwenden van een verzoek tot faillietverklaring
• Reorganisatie en het ontslaan van personeel
• Wet homologatie onderhands akkoord
• Surseance van betaling
• Doorstart vanuit een faillissement
• Overname van personeel na een doorstart
• Aansprakelijkheid van een bestuurder in een faillissement
• Bestuurdersaansprakelijkheid en deponeringsverplichting

Vragen?

Vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met Christiaan Donners of een van onze andere experts op het gebied van faillissementen en herstructurering.

Op de hoogte blijven?

Wil je deze blogs automatisch in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief Ondernemerszaken om op de hoogte gehouden te worden.

Samenwerking Hekkelman en Watson

De blogreeks wordt geschreven door de insolventierechtspecialisten van Hekkelman advocaten en notarissen en Watsonlaw. Tussen onze kantoren bestaat een unieke samenwerking die ons in staat stelt om onze gezamenlijke expertises zo optimaal mogelijk voor onze cliënten te benutten.