Interne bestuurdersaansprakelijkheid: hoe zit dat?

Ondernemen brengt risico’s met zich mee. Om deze risico’s te beperken kiezen veel ondernemers voor een besloten vennootschap (B.V.). De hoofdregel is dat niet het bestuur, maar uitsluitend de vennootschap aansprakelijk is voor schulden en rechtshandelingen van de vennootschap. In bepaalde situaties kunnen bestuurders toch persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Over die situaties gaat deze blogreeks.

In deze blog zoomen we in op interne bestuurdersaansprakelijkheid: de aansprakelijkheid van (voormalige) bestuurders tegenover de vennootschap zelf. We leggen uit wanneer een bestuurder aansprakelijk kan worden gesteld op grond van interne aansprakelijkheid én hoe je als bestuurder mogelijke claims kunt voorkomen.

Van een bestuurder mag worden verwacht dat hij zijn taak behoorlijk vervult (art. 2:9 BW). Doet hij dit niet én ontstaat daardoor schade voor de vennootschap, dan is er sprake van onbehoorlijke taakvervulling en kan een bestuurder mogelijk persoonlijk aansprakelijk zijn.

Een vordering op grond van art. 2:9 BW wordt ingesteld door de vennootschap zelf. In een faillissement komt de vordering aan de curator toe. Ook kan gedacht worden aan aansprakelijkheid na een bestuurswissel, waarbij het nieuwe bestuur het oude bestuur aanspreekt.

Van onbehoorlijke taakvervulling is sprake als geen redelijk denkend bestuurder onder dezelfde omstandigheden zo gehandeld zou hebben. Bovendien is een ernstig verwijt vereist. Of een ernstig verwijt daadwerkelijk aan de orde is, is afhankelijk van alle omstandigheden van het geval. Denk aan de aard en de risico’s van de bedrijfsactiviteiten en de taakverdeling binnen het bestuur. Ook het handelen in strijd met statutaire bepalingen die de vennootschap moeten beschermen geldt als een zwaarwegende omstandigheid die kan leiden tot aansprakelijkheid.

Bij onbehoorlijk bestuur door één van de bestuursleden, zijn in beginsel alle andere bestuurdersleden hoofdelijk aansprakelijk voor de gehele schade. Dit betekent dat een individuele bestuurder dus ook (hoofdelijk) aansprakelijk is voor schadebrengende handelingen van medebestuurders.

Aangesproken bestuurders verweren zich vaak door te stellen dat ze niet bij de onbehoorlijke taakvervulling betrokken waren, of dat ze van niets wisten. Zo’n verweer slaagt alleen als de onbehoorlijke taakvervulling niet aan een individuele bestuurder te wijten is én deze bestuurder ook niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen hiervan te beperken. De taakverdeling binnen een bestuur speelt hierbij een rol. Het kan dan ook van belang zijn om bestuurstaken goed vast te leggen in een bestuursreglement. Veel taken worden echter gezien als een collectieve bestuurstaak, waardoor disculperen niet mogelijk is. Bovendien blijft het essentieel dat de betreffende bestuurder maatregelen heeft genomen om de gevolgen van de onbehoorlijke taakvervulling, óók van een andere bestuurder, te beperken.

Bestuurders mogen fouten maken; dat hoort bij ondernemen. Sterker nog: “bange bestuurders” moeten voorkomen worden en een goed bestuurder durft juist verantwoorde risico’s te nemen. Maar er zijn natuurlijk grenzen. Zo oordeelde Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden eind 2024 dat het handelen van bestuurders in lijn met hun persoonlijk (financieel) belang dat strijdig is met het belang van de vennootschap bij het aangaan van aandelentransacties onbehoorlijk was. Deze omstandigheden maken dat niet gesproken kan worden van een behoorlijke taakvervulling zoals bedoeld in art. 2:9 BW. Dit is een duidelijk voorbeeld van interne bestuurdersaansprakelijkheid.

Vaak is de situatie minder duidelijk en moet aan de hand van alle omstandigheden van het geval beoordeeld worden of de genomen risico’s aanvaardbaar zijn, of aanleiding vormen voor aansprakelijkheid.

Mocht je vragen hebben over bestuursaansprakelijkheid, neem dan gerust contact met ons op. Wij kunnen helpen met het in kaart brengen van risico’s, ondersteunen bij het actief optreden bij signalen van mogelijk onbehoorlijke taakvervulling en bestuurders bijstaan in een procedure.

Deze blog is onderdeel van een reeks die wordt geschreven door verschillende advocaten uit het Ondernemingsrecht waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: