Levenstestament: wat moet ik voor mijn onderneming regelen?
In een levenstestament regel je wie namens jou beslissingen kan nemen als je dat zelf niet meer kunt. Voor een ondernemer is dit op twee terreinen relevant. Privé en zakelijk.
Bijzonderheid daarbij is dat de privébelangen en de zakelijke belangen strijdig kunnen zijn met elkaar. Voor een ondernemer is het dus nog extra van belang om na te denken over wie nu welke beslissingen neemt. Kunnen de belangen op beide terreinen door dezelfde persoon/personen worden behartigd? Of dient dit van elkaar te worden gescheiden?
Aanvulling op het levenstestament: certificering van aandelen
In deze blog richt ik mij op de directeur-grootaandeelhouder (DGA). Met andere woorden, een ondernemer die zijn onderneming drijft door middel van (gebruikelijkerwijs) een B.V. In die structuur is het onderscheid tussen privé en zakelijk het duidelijkst zichtbaar.
Nog specifieker ga ik het hebben over ‘certificering van aandelen’. Deze juridische figuur is voor een DGA vaak een goede aanvulling op zijn levenstestament én zijn (reguliere) testament.
Ondernemen met een B.V.
Belangrijk om te beseffen is dat iemand die onderneemt door middel van een B.V. zelf eigenlijk helemaal geen ondernemer is. De ondernemer is namelijk de B.V.
De B.V. als rechtspersoon drijft de onderneming en is als zodanig aansprakelijk, de ‘ondernemer’ erachter is strikt genomen slechts bestuurder (directeur) en aandeelhouder van de B.V., de DGA.
Natuurlijk kan de B.V. zonder de DGA niets en is de DGA daardoor feitelijk wel degelijk de ondernemer, maar het strikte juridische onderscheid laat in elk geval goed zien dat de DGA met twee belangen rekening heeft te houden: zijn eigen (privé)belang en het vennootschappelijk (ondernemings)belang.
Concreet en enigszins gesimplificeerd gaat het de DGA privé om het winstrecht dat hij jegens de B.V. heeft, terwijl het hem zakelijk gaat om de zeggenschap die hij kan uitoefenen om de continuïteit van de onderneming te waarborgen.
Certificering van aandelen
Bij het certificeren van aandelen scheid je het recht op winst van de zeggenschapsrechten die de DGA op grond van zijn aandeelhouderschap van de B.V. beide toekomen. Daartoe wordt een zogenoemde ‘Stichting Administratiekantoor’ ofwel ‘STAK’ opgericht. De DGA draagt de door hem gehouden aandelen in de B.V. (en daarmee de zeggenschap) over aan de STAK tegen toekenning van evenzoveel certificaten aan de DGA. De certificaten geven recht op alle uitkeringen die op de overgedragen aandelen worden gedaan.
Op die manier houdt de DGA zijn recht op de winst, terwijl de zeggenschap bij het bestuur van de STAK komt te liggen. Aangezien het bestuur van de STAK (in eerste instantie) wordt gevormd door uitsluitend de DGA, behoudt de DGA ook de zeggenschap en verandert er feitelijk niets.
Opvolgend bestuur STAK
Los van andere redenen om te certificeren, bijvoorbeeld om je kinderen alvast een financieel belang in de onderneming te laten verwerven zonder dat ze daarmee ook zeggenschap krijgen, biedt certificering de mogelijkheid om te kunnen voorzien in een opvolgend bestuur van de STAK voor het geval de DGA:
- a) niet meer in staat is zijn wil te verklaren/beslissingen te nemen (het terrein van het levenstestament); of
- b) is overleden (het terrein van het testament).
Het opvolgend bestuur wordt door de DGA zelf benoemd onder de opschortende voorwaarde van intreding van grond a of b. In bijvoorbeeld het geval dat je niet meer in staat bent om beslissingen te nemen, betekent dat dus dat het opvolgend bestuur onmiddellijk in functie is en daarmee direct de regie over de onderneming verkrijgt.
Een separate besluitvormingsprocedure om een vervanger voor de DGA te benoemen, is in dit geval óf in zijn geheel niet meer nodig omdat de STAK bestuurder is van de B.V., óf zeer eenvoudig omdat het opvolgend bestuur van de STAK de bestuurder van de B.V. benoemt.
Maatwerk
Een certificering van aandelen maakt het dus mogelijk om de behartiging van de privébelangen en de zakelijke belangen van de DGA van elkaar los te koppelen. Dat is uiteraard met name wenselijk als er niemand is die beide belangen optimaal kan dienen. Het geeft de mogelijkheid om voor elk terrein de meest geschikte persoon/personen aan te stellen. Dat komt iedereen ten goede, waarbij niet vergeten mag worden dat de continuïteit van de onderneming uiteindelijk ook de privébelangen dient.
Vragen?
Wil je meer weten over de certificering van aandelen? Neem dan gerust contact op met mij of een van mijn collega’s in Nijmegen of Arnhem.
Blogreeks ‘Levenstestament’
Dit is de vierde blog in deze reeks over het levenstestament. De volgende onderwerpen komen aan bod:
- Levenstestament: wat, wanneer en waarom?
- Levenstestament: hoe voorkom je misbruik?
- Levenstestament: wie beslist er over mijn financiën?
- Levenstestament: wie mag er medisch over mij beslissen?
- Levenstestament: wat moet ik voor mijn onderneming regelen?