Pacht landbouwgrond: het opwekken van hernieuwbare energie
De energietransitie is volop gaande. Zodoende wordt er gezocht naar geschikte locaties om energie duurzaam op te wekken.
In het buitengebied is veel landbouwgrond aanwezig, hetgeen benut kan worden voor het opwekken van duurzame energie.
Maar wat als deze grond verpacht is? Zijn er dan nog wel mogelijkheden voor de aanleg van een zonnepark of windturbines? In deze blog ga ik in op de (on)mogelijkheden van het opwekken van hernieuwbare energie, in combinatie met de pacht van landbouwgrond.
Pachtvormen en (langjarig) gebruiksrecht
Er zijn diverse pachtvormen, waarvan de belangrijkste de reguliere pacht en de geliberaliseerde pacht zijn. De wettelijke regeling neemt de reguliere pacht tot uitgangpunt, met een afwijkende regeling voor de andere pachtvormen.
De verpachter blijft de eigenaar van de landbouwgrond, maar de pachter heeft een (langjarig) gebruiksrecht. Hierdoor is het voor de verpachter niet mogelijk om (zonder toestemming van de pachter) een zonnepark of windturbine op het gepachte te realiseren. De vraag is echter of een pachter in deze situatie wel zelfstandig een zonnepark of windturbine op het gepachte kan realiseren.
Ter uitoefening van de landbouw
De pachter moet het gepachte gebruiken “ter uitoefening van de landbouw”. Dit is expliciet opgenomen in de definitie van pacht. In artikel 7:312 BW is een nadere omschrijving van wat hieronder verstaan moet worden, namelijk:
“Onder landbouw wordt verstaan, steeds voorzover bedrijfsmatig uitgeoefend: akkerbouw; weidebouw; veehouderij; pluimveehouderij; tuinbouw, daaronder begrepen fruitteelt en het kweken van bomen, bloemen en bloembollen; de teelt van griendhout en riet; elke andere tak van bodemcultuur, met uitzondering van de bosbouw.”
De activiteiten worden alleen als landbouw aangemerkt, voor zover zij bedrijfsmatig worden uitgeoefend.
Het in gebruik verstrekken van bijvoorbeeld grasland ten behoeve van een hobby is geen pacht, al is die grens niet steeds makkelijk te trekken. Er moet sprake zijn van een complex van economische activiteiten, gericht op winst door de uitoefening van de landbouw.
De aanleg van een zonnepark en vervolgens de exploitatie van het zonnepark valt niet onder deze definitie. Het opwekken van hernieuwbare energie wordt niet als landbouw aangemerkt. Het is voor een pachter dus niet toegestaan, gedurende de looptijd van de pachtovereenkomst te gebruiken voor de realisatie en exploitatie van een zonnepark of windturbines.
Om de tafel met de verpachter
Pachtovereenkomsten worden gesloten voor agrarische doeleinden. De wettelijke bepalingen van Pacht zijn niet van toepassing als het gaat om het opwekken van hernieuwbare energie. Zijn de verpachter en pachter voornemens om hernieuwbare energie op het gepachte op te wekken, dan zullen zij met elkaar aan tafel moeten gaan en de mogelijkheden onderzoeken.
Partijen moeten voor het in gebruik geven en nemen van de landbouwgrond voor andere doelen dan ter uitoefening van de landbouw een andere overeenkomst sluiten. Hieraan zijn ook andere rechten en plichten voor partijen verbonden. Daarbij dient niet de positie van een pachter bij reguliere pacht uit het oog verloren te worden bij de eventuele onderhandelingen over een andere overeenkomst.
Opbrengst van windenergie voor pachter
In een eerder blog van mij ben ik ingegaan op een situatie waarbij de verpachter, met goedvinden van pachter, een gedeelte van het gepachte in gebruik heeft gegeven aan de exploitant van het windpark.
Daarbij zijn een opstalrecht en erfdienstbaarheden gevestigd ten behoeve van de exploitant van het windpark. De rechter heeft uiteindelijk bepaald op welke wijze de opbrengsten verdeeld moesten worden tussen de grondeigenaar/verpachter en pachter.
Hieruit volgt dat er welk mogelijkheden voor partijen zijn, maar dat die gelegen zijn buiten het wettelijke bepalingen rondom pacht.
Conclusie
De wettelijke verplichtingen van een pachter om het gepachte ter uitoefening van de landbouw persoonlijk te gebruiken, maken het opwekken van hernieuwbare energie op het gepachte niet mogelijk. Partijen kunnen daarvoor niet aansluiten bij de pachtbepalingen, maar moeten een andere overeenkomst sluiten.
Vragen?
Heb je vragen over de realisatie van duurzame energieprojecten of pacht? Neem dan contact op met José Jochemsen-Vernooij.
