• Home |
  • Kennis |
  • Scheiden en de ondernemer: de advocaat en de notaris – wie doet wat?

Scheiden en de ondernemer: de advocaat en de notaris – wie doet wat?

Scheiden

Men denkt vaak dat voor een echtscheiding alleen een advocaat hoeft te worden ingeschakeld. Dat is niet altijd het geval. In sommige situaties is ook een bezoek aan de notaris nodig. Daarbij kun je denken aan situaties waarin aandelen of onroerend goed moet worden verdeeld of waarbij de onderneming van de echtgenoten moet worden ontvlecht. Ook als je testamenten hebt gemaakt, dan is de notaris nodig om die aan te passen. Bij Hekkelman werken zowel ervaren echtscheidingsadvocaten als notarissen die gespecialiseerd zijn in het familierecht. Zij werken geregeld samen bij complexere echtscheidingen.

Dat brengt mij tot de vraag welke rol de advocaat en de notaris in een echtscheidingstraject hebben. Wanneer moet je naast een advocaat ook een notaris inschakelen? En wat is ieders bijdrage dan? Anders gezegd: ‘Wie doet wat?’ In deze blog beantwoord ik die vragen.

De echtscheidingsadvocaat

Procesmonopolie

Een echtscheidingstraject begint vrijwel altijd bij een advocaat. Advocaten hebben een zogenoemd ‘procesmonopolie’. Dat wil zeggen dat alleen zij kunnen procederen (enkele uitzonderingen daargelaten). Een notaris heeft die procesbevoegdheid niet. Alleen een advocaat is bevoegd om een verzoekschrift tot echtscheiding in te dienen. Om te kunnen scheiden van je partner is het inschakelen van een advocaat dus onvermijdelijk.

Juridische begeleiding bij een echtscheiding

Een echtscheiding is vaak een lastig en emotioneel traject. De echtscheidingsadvocaat begeleidt je tijdens deze moeilijke periode op juridisch vlak. De advocaat inventariseert welke zaken geregeld dienen te worden en maakt de verschillende opties op een begrijpelijke wijze inzichtelijk. Daarbij heeft de advocaat een informerende en adviserende functie.

De echtscheidingsadvocaten van Hekkelman zijn specialist op het gebied van de financiële en fiscale gevolgen van de echtscheiding, waaronder ook alimentatie en pensioen. De advocaten kijken daarbij tevens naar de continuïteit van de onderneming en zijn een goede gesprekspartner voor accountants. Ook hebben zij aandacht voor de belangen van de kinderen. Je wilt natuurlijk dat de kinderen zo min mogelijk lijden onder de scheidingsbeslissing. De echtscheidingsadvocaten van Hekkelman bekijken al deze onderwerpen vanuit een helikopterview en geven jou daarover advies op maat.

Onderhandelen of procederen?

Naast juridisch adviseur is de echtscheidingsadvocaat ook sparringspartner en strateeg. Op welke manier komen jullie tot een goede oplossing? Als beide partners inmiddels een eigen advocaat hebben ingeschakeld, wordt door die advocaten in de regel geprobeerd om tot overeenstemming te komen buiten de rechtbank. Beide advocaten onderhandelen dan namens hun cliënt. Als die overeenstemming wordt bereikt, dan worden de afspraken in een overeenkomst vastgelegd: een zogeheten echtscheidingsconvenant. De echtscheidingsprocedure die daarna bij de rechtbank moet worden gevoerd is dan nog slechts een ‘hamerstuk’.

Als onderlinge overeenstemming toch niet lukt, dan zal moeten worden geprocedeerd. De advocaat komt dan slechts op voor de belangen van één van partijen en probeert vervolgens de rechter van die belangen te overtuigen. De rechter hakt dan vervolgens een knoop door en komt tot een beslissing.

Een alternatief is mediation of overlegscheiding. Bij mediation wordt onder begeleiding van één echtscheidingsadvocaat door de echtgenoten in onderling overleg naar een passende oplossing gezocht. Bij de overlegscheiding heeft elke echtgenoot een eigen advocaat die ook meedenkt in het belang van de andere echtgenoot en is er tevens een scheidingscoach (en indien nodig een financieel deskundige) in het traject betrokken.

Als er een onderneming in het spel is, is mediation of een overlegscheiding vaak een goede optie. Ik verwijs naar een eerdere blog uit deze blogreeks van mijn collega Anouk van Dijk. Zowel voor een mediation als een overlegscheiding kun je bij Hekkelman terecht.

De notaris

Passeermonopolie

Dan de notaris. De notaris heeft in Nederland een zogenoemd ‘passeermonopolie’. Dat wil zeggen dat alleen de notaris de bevoegdheid heeft om notariële akten (waaronder huwelijkse voorwaarden, testamenten en de eigendomsoverdracht van een woning) op te stellen en te ondertekenen (het passeren van de akte). Die passeerbevoegdheid heeft een advocaat niet. Een notaris is in beginsel onpartijdig en is verplicht beide echtgenoten goed voor te lichten en te waarborgen dat de belangen van beide partijen worden behartigd.

De notarissen van Hekkelman zijn specialisten op het gebied van huwelijksvermogensrecht, ondernemingsrecht, onroerend-goedrecht en het erfrecht. Ook hebben de notarissen veel fiscale kennis en dat maakt hen een ideale samenwerkingspartner voor een echtscheidingsadvocaat. Nadat er – in de regel door advocaten – afspraken op papier zijn gezet over de gevolgen van de echtscheiding, is voor de uitvoering van die afspraken soms de notaris nodig. Dat kan ook het geval zijn na de uitspraak van een rechter. Wanneer voor de echtscheiding huwelijkse voorwaarden gewijzigd moeten worden, zal de notaris eerder ingeschakeld worden.

Notariële levering

Voor sommige goederen geldt dat de eigendom daarvan pas is overgedragen als er ‘notarieel geleverd’ is. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de overdracht van aandelen in een BV, de gemeenschappelijke woning of ander onroerend goed van de echtgenoten. Onder overdracht valt zowel verkoop aan een ander als toedeling aan één van jullie na de echtscheiding. Deze toedeling is de meest voorkomende situatie waarin de notaris een schakel is in het echtscheidingstraject.

‘Divorce estate planning’

Ook kan de notaris al nodig zijn vóórdat er afspraken zijn gemaakt. Tijdens besprekingen over de gevolgen van de echtscheiding kan naar voren komen dat het mogelijk gunstig kan zijn dat (alsnog) huwelijkse voorwaarden worden aangegaan of dat de bestaande huwelijkse voorwaarden worden gewijzigd. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als jullie de gemeenschappelijke wens hebben om jullie bedrijf voort te zetten onder de meest gunstige condities, zowel financieel als fiscaal.

Het aangaan of wijzigen van huwelijkse voorwaarden met het zicht op een aanstaande echtscheiding wordt ‘divorce estate planning’ genoemd. Door aanpassing van de huwelijkse voorwaarden kunnen bijvoorbeeld bepaalde vermogensonderdelen gemeenschappelijk worden gemaakt ter besparing van belasting. Vanzelfsprekend is ‘divorce estate planning’ alleen aan de orde als jullie nog in goede harmonie met elkaar kunnen overleggen.

Alleen de notaris kan de huwelijkse voorwaarden wijzigen. De notaris is ook de aangewezen persoon om binnen de onderneming wijzigingen door te voeren, zoals een statutenwijziging, aandelenemissie, fusie of splitsing. De notarissen van Hekkelman hebben veel ervaring met ‘divorce estate planning’.

Conclusie

Bij een echtscheiding speelt de echtscheidingsadvocaat een zeer belangrijke en essentiële rol. In sommige gevallen is ook de notaris een onmisbare schakel binnen het echtscheidingstraject. Niet zelden werken de advocaat en de notaris met elkaar samen om de gevolgen van een echtscheiding voor de beide echtgenoten te regelen. De advocaten en notarissen van Hekkelman hebben veel ervaring met echtscheidingen en ‘divorce estate planning’ en werken nauw met elkaar samen.

Wil je meer weten?

Over de rol van de advocaat of de notaris bij een echtscheiding, of heb je behoefte aan advies op maat? Vraag een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan bij onze echtscheidingsadvocaten of notarissen.

Helmy Schellens