Scheiden en de ondernemer: partneralimentatie berekenen met een eigen bedrijf
De huidige coronacrisis raakt ondernemers en de financiële situatie van hun bedrijf. Welke gevolgen heeft dat voor de door de ondernemer te betalen partneralimentatie?
In deze blog lichten we toe hoe partneralimentatie wordt berekend en waar je (vooral in deze crisissituatie) op moet letten. De constatering is dat bij de berekening van partneralimentatie waarbij een van partijen ondernemer is, kritisch wordt gekeken naar de financiële situatie van het bedrijf in het verleden, heden én de toekomst. Dit kan extra lastig zijn in de huidige situatie van crisis en onzekerheid.
De berekening van partneralimentatie
Kort gezegd wordt partneralimentatie in drie stappen berekend;
1. Behoefte
Welk bedrag heeft de alimentatiegerechtigde ex-echtgenoot maandelijks nodig om van te kunnen leven? Hierbij wordt gekeken naar de huidige lasten van de alimentatiegerechtigde, maar ook naar de welstand die de echtgenoten tijdens het huwelijk hadden: van welk gezamenlijk inkomen leefden zij?
2. Behoeftigheid
In welk gedeelte van zijn/haar behoefte kan de alimentatiegerechtigde ex-echtgenoot zelf voorzien met eigen inkomen uit arbeid (en soms ook vermogen of inkomen daaruit)? Is er dan een tekort? De hoogte van dat tekort is het maximale bedrag dat de alimentatieplichtige ex-echtgenoot moet aanvullen door het betalen van partneralimentatie.
3. Draagkracht
Welk bedrag kan de alimentatieplichtige betalen? Bij de berekening van de draagkracht wordt gekeken naar het inkomen van de alimentatieplichtige en naar zijn/haar maandelijkse lasten.
Rapport Alimentatienormen
Bij de berekening van vorenstaande drie elementen geldt het zogenoemde Rapport Alimentatienormen. Daarin staan richtlijnen en rekenregels voor de berekening van de kinder- en partneralimentatie. De inhoud van het rapport is voor rechters en advocaten het uitgangspunt.
Van de drie hiervoor genoemde stappen krijg je hierna meer informatie over de berekening van de draagkracht van een ondernemer. Mijn ervaring is namelijk dat daarbij een aantal aandachtspunten zijn.
Let op: in het onderstaande stuk gaan we er dus vanuit dat de alimentatiegerechtigde niet met eigen inkomen in zijn/haar kosten van levensonderhoud kan voorzien. En zodoende behoefte heeft aan een bijdrage van de alimentatieplichtige ex-echtgenoot.
Berekenen draagkracht: welke stukken zijn nodig?
Bij iemand die in loondienst werkzaam is, wordt het inkomen bekeken aan de hand van recente loonstrookjes en de jaaropgave. Bij een ondernemer ligt dat anders. De rechter beoordeelt de financiële situatie van de onderneming. Daarbij kijkt de rechter zowel naar het verleden als naar de toekomst.
1. Bedrijfsvoering in de afgelopen jaren
In een procedure over de partneralimentatie moet je als ondernemer inzicht geven in de bedrijfsvoering in de afgelopen jaren. Bij de berekening van de draagkracht kijkt de rechtbank niet alleen naar het salaris of de winst. De rechtbank verlangt de jaarstukken van in elk geval de laatste drie jaren.
Naast de balans en de winst- en verliesrekening, zijn ook de kasstroomoverzichten en een rekening-courantspecificatie van belang. Overigens zijn deze stukken vaak ook nodig voor het vaststellen van het inkomen van de ondernemer tijdens huwelijk, in het kader van de behoefte van de alimentatiegerechtigde (stap 1 in de berekening van partneralimentatie).
2. Toekomstige situatie van het bedrijf
Daarnaast kijkt de rechtbank naar de toekomstige situatie van het bedrijf. Derhalve verlangt de rechter stukken waarmee de ondernemer zijn verwachtingen voor de toekomst kan onderbouwen. Denk hierbij aan prognoses, concept-jaarstukken en voorlopige aanslagen.
De rechtbank bekijkt de overgelegde informatie kritisch. Denk aan kosten, zoals afschrijvingen. Er wordt beoordeeld of deze kosten slechts incidentele kosten zijn, of alleen fiscaal gedreven. In dat geval kunnen deze kosten buiten beschouwing worden gelaten.
Valkuilen berekening draagkracht partneralimentatie
Ten aanzien van het inkomen van de ondernemer en de draagkracht voor partneralimentatie zien we in de praktijk vaak dezelfde knelpunten c.q. valkuilen. De twee belangrijkste.
1. De financiële stukken zijn niet op orde
Zoals gezegd verlangt de rechtbank nogal wat informatie over de onderneming. Als de hiervoor genoemde stukken niet voor handen zijn, bestaat het risico dat de rechtbank voorbijgaat aan bepaalde stellingen van de ondernemer over bijvoorbeeld de te verwachten resultaten of dat de rechtbank de alimentatie baseert op gedateerde gegevens. Deze gegevens geven geen goed beeld van de huidige en toekomstige situatie van het bedrijf. Zeker gelet op de huidige coronacrisis is dat ongewenst.
2. De financiële situatie van de onderneming en het uitgavenpatroon van de ondernemer
Vaak zien we dat door een ondernemer tijdens het huwelijk jarenlang op te grote voet is geleefd. De ondernemer kent zichzelf een relatief laag inkomen toe. Daarnaast wordt in de BV veel geleend vanuit de rekening-courant waardoor een grote rekening-courantschuld is ontstaan. Hetzelfde geldt als in een eenmanszaak te veel in privé wordt opgenomen. De vraag is of de ondernemer na de echtscheiding die bedragen uit de onderneming kan blijven halen. De ondernemer zal in de procedure met bewijsstukken moeten aantonen als dat niet kan, anders wordt er door de rechtbank gerekend met een te hoog inkomen.
Zorg er dus voor dat de benodigde stukken aanwezig en up-to-date zijn. Het kan ook nuttig zijn dat de accountant een aanvullende verklaring geeft, ter toelichting op de stukken of bijvoorbeeld over het dividendbeleid of de redelijkheid van het salaris.
Conclusie en advies
De rechtbank kijkt bij de beoordeling van de draagkracht van de ondernemer kritisch naar de financiële situatie van de onderneming. Daarbij zijn niet alleen de cijfers over het verleden, maar ook de verwachte cijfers in de toekomst van belang. Bovendien moeten alle relevante financiële stukken door de ondernemer als bewijs worden overgelegd.
Mijn advies is dan ook om er voor te zorgen dat jij als ondernemer alle stukken op orde hebt én je je gedraagt naar de financiële situatie van het bedrijf.
Partneralimentatie en de coronacrisis
In de volgende blog gaan we nader in op de gevolgen van de coronacrisis. Welke invloed heeft de coronacrisis op de partneralimentatie? En onder welke omstandigheden kan de partneralimentatie gewijzigd worden?
Vragen?
Heb je nog vragen over de berekening van de partneralimentatie en draagkracht van een ondernemer?